KAMPANIE SPOŁECZNE W TROSCE O ZDROWIE PSYCHICZNE. DLACZEGO MÓWIMY O TYM CORAZ GŁOŚNIEJ

Współczesne społeczeństwa – w tym Polska – coraz częściej mierzą się z epidemicznym wymiarem kryzysów psychicznych. Jak wynika z badań, niemal co czwarta osoba doświadcza w swoim życiu zaburzeń psychicznych. Nadal dla wielu osób rozmowa o własnym stanie emocjonalnym czy skorzystanie z pomocy psychologa lub psychiatry pozostaje tematem wstydliwym. Stygmatyzacja – zarówno ze strony otoczenia, jak i autostygmatyzacja – blokuje wczesną interwencję i skazuje osoby w kryzysie na samotność w cierpieniu. Dlatego tak ważne jest, by odzierać ten temat z tabu i wychodzić na zewnątrz z wyraźnym głosem wspierającym osoby w kryzysie emocjonalnym.

Bariery dotyczące mówienia głośno o zdrowiu psychicznym są szczególnie widoczne w mniejszych miejscowościach, gdzie presja społeczna, strach przed oceną czy plotkami wykluczają otwartą rozmowę o problemach psychicznych. W rezultacie, zaniechanie leczenia powoduje narastanie objawów, a zaniedbane nerwice czy epizody depresyjne mają tendencję do utrwalania się i obniżania skuteczności późniejszego leczenia. Warto uświadomić sobie, że jest to poważne zagrożenie społeczne, które wymaga natychmiastowej reakcji.

Statystyki samobójstw w Polsce niezmiennie szokują. Według najnowszych danych, życie odbiera sobie codziennie średnio 15 osób, z czego aż 12 to mężczyźni. Wyraźny głos zabrała w tym temacie Joanna Przetakiewicz, ruszając z akcją dotyczącą męskiego osamotnienia. Kampania ta, realizowana przy współpracy z SEC Newgate, podkreśla ogromną skalę kryzysów psychicznych w tej grupie – zarówno w Polsce, jak i globalnie.

Koalicja Przeciwko Samotności została ogłoszona 11 czerwca 2024 roku. Ku zaskoczeniu zaproszonych na wydarzenie gości nie był to pokaz mody, ale performance, podczas którego dwunastu mężczyzn jeden po drugim spadało w otchłań symbolizującą samobójczą śmierć. Dramatyczny przekaz wydarzenia zwrócił uwagę na statystyki zawarte w liczbach: 12/15. Akcja Przetakiewicz pokazała, jak ważne są partnerskie projekty skupione na problemie samobójstw mężczyzn i jak bardzo potrzeba nowoczesnej, empatycznej komunikacji, by ratować życie i budować zdrowe, wspierające społeczeństwo.

Kluczową rolę w walce z tabu oraz poprawie dostępności pomocy odgrywają właśnie kampanie społeczne, które zaczynają być realizowane tam, gdzie Polacy spędzają codzienność – w galeriach handlowych, biurowcach, szkołach czy na ulicach miast.

Kolejnym przykładem jest akcja kampania #ZadbajOMental, Fundacji eFkropka, która obecna jest w 25 centrach handlowych i 6 biurowcach w 21 miastach. Wyznacza ona nowy standard w komunikacji na rzecz dobrostanu psychicznego. Inicjatorzy kampanii wychodzą z przesłaniem, że zdrowie psychiczne nie zaczyna się w momencie kryzysu, ale jest procesem codziennej uważności na własne emocje oraz emocje innych. Kampania opiera się na prostym i zrozumiałym schemacie 4xP: „Popatrz – Pomyśl – Pytaj – Podejmij działanie”, promującym uważność, refleksję, rozmowę i aktywną pomoc.

W ramach akcji Fundacja uruchomiła także telefoniczną linię wsparcia z dyżurującymi psychologami (numer 731 232 083), którzy oferują interwencję kryzysową i wskazują miejsca, gdzie można uzyskać dalszą pomoc. Kulminacją kampanii będzie finał w Galerii Młociny w ostatni weekend sierpnia, gdzie odbędą się rozmowy, wykłady i wydarzenia otwarte dotyczące zdrowia psychicznego.

Kolejnymi przykładami działań kampanijnych dla dobrostanu psychicznego jest choćby akcja „Życie Warte Jest Rozmowy”, która edukuje na temat samobójstw i wspiera zarówno osoby w kryzysie, jak i ich bliskich.

Jeśli mowa o najmłodszych, którzy również mierzą się z problemem zdrowia psychicznego, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę prowadzi akcje skierowane do najmłodszych – „PROszę o poMOC” – uczy dzieci, nastolatków i dorosłych, jak rozpoznawać sygnały kryzysu, szukać wsparcia i nie bać się pytać o emocje.

Innym przykładem działania w walce z tabu dotyczącym zdrowia psychicznego jest kampania „Wrażliwi na słowa. Wrażliwi na ludzi”, która akcentuje wagę empatii i uważności w kontaktach międzyludzkich oraz zachęca do interweniowania wtedy, gdy widzimy niepokojące sygnały wśród znajomych, rodziny czy współpracowników.

Niemniej istotne jest mówienie o krzywdzie dzieci i dbaniu o ich szczęśliwe dorastanie. Hasło tegorocznej edycji kampanii organizacji Dajemy Dzieciom Siłę brzmi: „Dobre dzieciństwo daje dziecku moc”. Organizatorzy zwracają uwagę, że to właśnie bliska i wspierająca relacja z dorosłymi jest fundamentem budowania odporności psychicznej i poczucia własnej wartości. Badania przeprowadzone przez Ipsos we współpracy z Fundacją Kosmos dla Dziewczynek pokazały jednak, że aż jedna trzecia rodziców nie uważa budowania więzi i okazywania bezwarunkowej miłości za priorytet w wychowaniu, a tylko 29 proc. stawia docenianie ponad stosowanie kar. Dlatego tegoroczna kampania zachęca dorosłych do refleksji nad znaczeniem wsparcia i obecności w życiu najmłodszych.

Głośne mówienie o zdrowiu psychicznym jest dziś tak ważne, ponieważ otwarta debata, edukacja i publiczne obalanie stereotypów nie tylko sprzyjają wczesnemu sięganiu po pomoc, ale przede wszystkim zwiększają szanse na skuteczną profilaktykę i leczenie.

Kampanie społeczne oswajają temat, pokazują, że kryzysy mogą dotknąć każdego i że proszenie o wsparcie nie jest powodem do wstydu. W dynamicznym, niepokojącym świecie zadbanie o dobrostan psychiczny staje się jednym z najważniejszych wyzwań cywilizacyjnych – a każde działanie na rzecz budowania otwartości, zrozumienia oraz dostępności pomocy to krok w kierunku zdrowszego, bezpieczniejszego społeczeństwa, w którym nikt nie musi być sam w trudnych chwilach. Kampanie społeczne przełamują milczenie, zbliżają wsparcie do ludzi i pokazują, że rozmowa o zdrowiu psychicznym może i powinna być częścią naszej codzienności, bez tabu.