Kluczowe wnioski z ESG Monitor:

Oczekujemy większego zaangażowania firm i rządów w kwestie środowiskowe i społeczne. 

Czterech na pięciu polskich respondentów (82%) uważa, że sprawy w naszym kraju idą w złym kierunku, wynika z globalnego raportu SEC Newgate ESG Monitor. Według badania, trzy najważniejsze priorytety w Polsce to: zaadresowanie rosnących kosztów życia (41%), wzmocnienie gospodarki (33%) oraz zapewnienie bezpiecznych i przystępnych cenowo dostaw energii i paliw (32%). Wśród najgorzej ocenianych branż w kontekście ESG znajdują się w Polsce: górnictwo i surowce (4.8), przemysł lotniczy (5.2) i przemysł chemiczny (5.2). Zaledwie 8% badanych stwierdziło, że dobrze rozumie termin ‘ESG’, a 22% co prawda słyszało o tym terminie, ale nie jest pewne, co dokładnie oznacza.

ESG to angielski skrót nawiązujący do ochrony środowiska, zaangażowania społecznego i ładu korporacyjnego. SEC Newgate ESG Monitor to globalne badanie przeprowadzone na ponad dwunastu tysiącach respondentów z 12 krajów. W tym roku po raz pierwszy badaniem objęto również Polskę. Głównymi celami raportu są pomiary i monitorowanie:

  • Świadomości i zainteresowania kwestiami ESG, w tym zakresem, w jakim wpływa to na zakupy/korzystanie z usług;
  • Postrzeganie działania rządów, firm i klientów w zakresie odpowiedzialnego działania w kwestiach ESG;
  • Postawa i aktywizm w kwestiach ESG.

Polacy najbardziej pesymistyczni ze wszystkich badanych nacji

Nieco mniej niż połowa (46%) wszystkich ankietowanych w ramach badania SEC Newgate ESG Monitor uznała, że sprawy w ich kraju idą we właściwym kierunku. Wśród tych nieco pesymistycznych perspektyw globalnych widać wyraźne różnice między 12 badanymi krajami, przy czym Polacy są tu najbardziej pesymistyczni: 82% ankietowanych uważa, że sprawy w naszym kraju idą w złym kierunku. Jest to najwyższy negatywny wynik wśród wszystkich państw! 

Ubiegłoroczny, inauguracyjny SEC Newgate ESG Monitor, w którym nie uwzględniono Polski, unaocznił rosnące oczekiwania społeczeństw, by rządy i biznes zaangażowały się bardziej w rozwiązywanie kwestii ochrony środowiska i spraw społecznych oraz lepszego regulowania ładu korporacyjnego (ESG). Natomiast tegoroczne wyniki odzwierciedlają obawy związane z: wojną na Ukrainie, skutkami pandemii, rosnącymi cenami energii, dużym skokiem inflacji, rosnącymi kosztami życia.

Kluczowe wnioski z badań przeprowadzonych w 12 wiodących gospodarkach są następujące:

  • Pomimo ekonomicznych i geopolitycznych wstrząsów ostatnich 12 miesięcy, globalnie społeczeństwa nadal zdecydowanie oczekują działań w zakresie ESG. 
  • Podobnie jak w zeszłym roku, badanie pokazało znaczną zbieżność opinii wśród istotnie różniących się od siebie społeczeństw a obywatele badanych krajów uważają za istotne wartości ESG oraz wpisanie ich w priorytety i działania korporacji i rządów.
  • W rzeczywistości post-pandemicznej kluczowe znaczenie mają już nie kwestie bezpieczeństwa zdrowotnego, ale koszty życia. 
  • Ochrona środowiska ma wielki wpływ na postrzeganie wyników spółek w zakresie ESG, kwestie społeczne i zarządzania również były wymienianie wysoko. 
  • Zaufanie i przejrzystość pozostają ważnymi kwestiami. Opinia publiczna jest podejrzliwa co do uczciwości firm i rządów.
  • Znaczna większość respondentów domaga się większej liczby publicznych źródeł informacji o wynikach ESG, aby pomóc w wyborze konsumentom. Z drugiej strony jednak obywatele wykazują zaskakującą gotowość do wybaczania organizacjom, które przyznają się do błędów i zobowiązują się do lepszego działania.
  • Większość konsumentów nadal uważa, że koszty wdrażania ESG powinny ponosić rządy i korporacje. Mimo to znaczna część z nich byłaby gotowa, przynajmniej deklaratywnie, osobiście płacić nieco więcej za usługi i produkty firm, które mają lepsze wyniki w zakresie ESG.
  • Wyniki ESG Monitora pokazują, że grunt, na którym liderzy korporacyjni i polityczni ustalają swój stosunek do ESG powinien się zmienić, aby odzwierciedlać poglądy obywateli.
  • Fundamenty, na których liderzy korporacyjni i polityczni poruszają się w kwestiach ESG powinny zostać zredefiniowane tak, by lepiej odzwierciedlać poglądy społeczeństwa.

Trzy największe obawy polskich respondentów związane z ESG

W odpowiedziach na pytanie otwarte dotyczące jednej kwestii ESG, która zdaniem respondentów jest najważniejsza dla firm w ich kraju (z odpowiedziami następnie zakodowanymi w tematach), ochrona środowiska była wyraźnym liderem. Wskazało na nią 17% wszystkich respondentów, przy czym w Polsce aż 34% wszystkich badanych. Na kolejnych miejscach znalazły się zmiany klimatyczne (11% na świecie i tylko 1% w Polsce) oraz warunki i płace pracowników (7% na świecie, w Polsce 10%). W sumie kwestie środowiskowe zostały przytoczone w blisko połowie wszystkich odpowiedzi (46% na świecie, 39% w Polsce). Kwestie społeczne i zarządzania były mniej naglące i poruszane na niższych szczeblach zarówno na świecie, jak i w naszym kraju. W sumie 27% ankietowanych wskazało na kwestie społeczne w Polsce (28% na świecie), a tylko 8% wskazało na kwestie związane z zarządzaniem (10% na świecie).

Wolimy, by ciężar działań ESG spoczywał na korporacjach 

Ankietowani uważają, że dużo ważniejsze jest działanie firm na rzecz ESG niż ich osobiste działanie, które przekłada się na decyzje zakupowe.

  • Znaczenie firm podejmujących działania w kwestiach ESG – średnia dla Polski to 7,5 na w skali 1–10, gdzie 10 znaczy ‘ekstremalnie ważne’.
  • Znaczenie kwestii ESG w codziennych decyzjach zakupowych konsumentów (średnia dla Polski to 5,9 w skali 1-10).
  • Oba te wyniki były niższe niż w innych krajach!

Polacy najniżej ze wszystkich nacji oceniają firmy – zarówno te duże, jak i te małe

Polscy respondenci ESG Monitor przyznali najniższe noty ze wszystkich badanych nacji zarówno dużym firmom (5,5 w skali 1-10) oraz małym przedsiębiorstwom (5,1 w skali 1-10). Zupełnie odwrotnie, uczestnicy badania ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich najwyżej ocenili zarówno małe, jak i duże firmy. Co ciekawe, ankietowani ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Singapuru przyznali, że bardziej w kontekście ESG cenią firmy duże niż małe. Z kolei mieszkańcy USA, Australii, Niemiec, Szwecji i Wielkiej Brytanii przyznali znacznie wyższe oceny mniejszym przedsiębiorcom niż wielkim korporacjom. 

Na świecie wysoko oceniany sektor zdrowia, w Polsce platformy zakupowe

Jeśli chodzi o ocenę ESG w konkretnych branżach, najwyższe wyniki na poziomie światowym otrzymały sektor opieki zdrowotnej, supermarkety i branża edukacyjna/szkoleniowa – to one zostały ocenione najlepiej, tuż za nimi znalazły się technologia i telekomunikacja, rolnictwo i hotelarstwo. Ogólnie najniższe noty otrzymały przemysły chemiczny i górniczy.

W Polsce najlepiej oceniane branże w kontekście ESG to:

  • Platformy zakupowe (marketplace) oraz e-commerce (6.0)
  • Technologia i telekomunikacja (5.9)
  • Usługi bankowe i finansowe (5.8)

Najgorzej w oczach polskich respondentów plasują się branże:

  • Górnictwo i surowce (4.8)
  • Przemysł lotniczy (5.2)
  • Przemysł chemiczny (5.2)

„ESG” niezrozumiałe dla większości obywateli

Globalnie nadal spontaniczna świadomość terminu ESG jest ograniczona, mniej niż jeden na sześciu uczestników badania ESG Monitor (15%) twierdzi, że dobrze go rozumie. Warto zaznaczyć, że to dane z Polski obniżają średni globalny wynik, ponieważ w naszym kraju zaledwie 8% badanych czuje, że rozumie pojęcie ESG, a 22% słyszało o tym terminie, ale nie jest pewne, co dokładnie oznacza (w porównaniu do 31% badanych na świecie).

Pomimo ograniczonej świadomości kolejne pytania pokazują, że społeczność rozumie pojęcie po jego wyjaśnieniu. Pokazuje to, jak wiele aktywności edukacyjnych należy przedsięwziąć zaledwie rok przed wejściem w życie obligatoryjnego raportowania w zakresie ESG dla wszystkich spółek giełdowych w Polsce.

Podobnie jak w przypadku terminu ESG, spontaniczna świadomość określenia „Net Zero” była również ograniczona – tu odpowiedzi polskich respondentów są niemal zbieżne ze średnimi wynikami globalnymi. Mniej niż jeden na pięciu uczestników (18%) twierdzi, że dobrze go rozumie, a 40% badanych twierdzi, że słyszała ten termin, ale nie była pewna, co się za nim kryje. 

Jak dobrze poinformowani są ludzie w zakresie praktyk ESG?

Wiedza społeczności na temat działań ESG i wyników firm w tym zakresie jest ograniczona – uczestnicy badania zgłaszali mniejsze niż przeciętne poczucie bycia poinformowanym, średnio 4,7 na 10 osób (gdzie 10 znaczyło „bardzo dobrze poinformowani”). Największą satysfakcję w związku z dostępem do informacji czuli respondenci ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich (średnio 7,0), Singapuru (5,7) i Hongkongu (5,3), najmniej poinformowane są nacje pochodzące z Europy. Wszystkie badane europejskie kraje wskazują na deficyt informacji: wynik dla Polski to 4,4 na 10. Nienajlepsze są także wyniki dla naszych bezpośrednich sąsiadów: w Szwecji to 3,5, a w Niemczech 3,7.

Źródła informacji o wynikach ESG firmy

Wyszukiwarki, strony internetowe firm i media społecznościowe są głównymi źródłami informacji o działaniach ESG i wynikach firm na poziomie światowym. Mimo że serwisy Google i strony firmowe są najczęściej używanym kanałem informacyjnym wśród wszystkich grup wiekowych, osoby poniżej 35. roku życia szczególnie chętnie szukały informacji w Internecie, podczas gdy starsze grupy wiekowe (powyżej 65. roku życia) częściej szukały informacji także offline.

W wielu badanych krajach nastąpił spadek zainteresowania ESG, co sugeruje, że obecnie ludzie skupiają się na bardziej palących problemach. We wszystkich trzech filarach, sprawy ESG cieszyły się największym zainteresowaniem w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (z ogólną średnią zainteresowania ESG na poziomie 8,3 na 10), Kolumbii (8,0) i we Włoszech (7,3). Zainteresowanie polskich respondentów to wynik 6,0 na 10. Warto dodać, że w większości krajów uczestnicy byli bardziej zainteresowani kwestiami środowiskowymi i społecznymi niż nadzorem korporacyjnym.

Zofia Bugajna-Kasdepke
Polska koncentruje się na wyborach lokalnych
12 marca 2024
7. edycja raportu prezentującego najcenniejszych szefów spółek giełdowych
18 grudnia 2023